COVID-19 သည် SARS-CoV-2 ဟု ခေါ်သော သစ်စေ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် ဖြစ်ပွားသော အလွန်ကူးစက်လွယ်သော အသက်ရှုလမ်းကြောင်း ရောဂါ ဖြစ်သည်။ ဤရောဂါသည် ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာတွင် တရုတ်နိုင်ငံ ဝူဟန်မြို့၌ ပထမဦးဆုံး တွေ့ရှိခဲ့ပြီး မကြာခင်အချိန်အတွင်း ကမ္ဘာတလွှားသို့ ပြန့်နှံ့သွားခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ၂၀၂၀ ခုနှစ် မတ်လတွင် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေး အဖွဲ့ကြီးက ကမ္ဘာ့အဖြစ်အပျက်အဖြစ် ကြေညာခဲ့သည်။ COVID-19 သည် ကူးစက်ခံရသူမှ ချောင်းဆိုးခြင်း၊ နှာချေခြင်း သို့မဟုတ် စကားပြောခြင်းမှ ထွက်သော အသက်ရှုလမ်းကြောင်းတွင်း တစ်စက်မျှ အဖြစ်လည်းကောင်း၊ ထိတွေ့ရာနေရာများအား ကိုင်တွယ်ပြီး မျက်နှာထိခြင်းကဲ့သို့သော လုပ်ဆောင်ချက်များမှတဆင့်လည်းကောင်း ကူးစက်နိုင်သည်။ ရောဂါလက္ခဏာများတွင် အဖျားတက်ခြင်း၊ ချောင်းဆိုးခြင်းနှင့် အသက်ရှုမဝခြင်းတို့ ပါဝင်ပြီး အထူးသဖြင့် အသက်ကြီးသူများနှင့် ကျန်းမာရေး အခြေအနေများ ရှိသောသူများတွင် အဆင့်အတန်းကြီးသော ရောဂါပြင်းထန်မှုများ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။

COVID-19 ရောဂါအား ကာကွယ်ကာချုပ်ရန် ကမ္ဘာတဝှမ်း အများပြည်သူ ကျန်းမာရေး အစီအစဉ်များတွင် လူမှုအဝေးဝေးနေထိုင်ခြင်း၊ မျက်နှာဖုံးတပ်ဆင်ခြင်းနှင့် နေအိမ်မှာနေထိုင်ကြောင်း အမိန့်များ အပါအဝင် အစီအစဉ်များကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ကူးစက်မှုများအား ထိန်းချုပ်ရန် စမ်းသပ်ခြင်းနှင့် ဆက်သွယ်မှု ခြေရာခံခြင်းတို့မှာ အရေးကြီးသော ကိရိယာများဖြစ်သည်။ ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှုကို ထိန်းချုပ်ရန် အရေးကြီးသော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုမှာ ကာကွယ်ဆေးများကို လျင်မြန်စွာ ဖန်တီးဖြန့်ဝေခြင်းဖြစ်သည်။ Pfizer-BioNTech, Moderna နှင့် AstraZeneca တို့ ဖန်တီးသော ကာကွယ်ဆေးများသည် ရောဂါပြင်းထန်မှုနှင့် သေချာမှုကို ကာကွယ်နိုင်စွမ်းမှာ အလွန်မြင့်မားသည်ဟု သိရပြီး ကမ္ဘာတလွှား၌ ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်း အစီအစဉ်များ ပြုလုပ်နေကြသည်။

ဤကြိုးပမ်းမှုများအပြင် COVID-19 ရောဂါသည် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေး၊ စီးပွားရေးနှင့် လူမှုရေးအရ အကြီးမားဆုံး သက်ရောက်မှုများ ရှိခဲ့သည်။ ကျန်းမာရေးစနစ်များမှာ အလွန်အမင်း ဖိအားပေးခံရပြီး ရောဂါဖြင့် ဆေးရုံတက်သူများနှင့် သေဆုံးသူများ အများအပြား ရှိခဲ့သည်။ ကပ်ဘေးကြောင့် စီးပွားရေးအရ ကျဆင်းခြင်း၊ အလုပ်လက်မဲ့များ ရှိလာခြင်းနှင့် ပညာရေးထိခိုက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ တစ်ဦးချင်း စိတ်ကျန်းမာရေးပြဿနာများမှာလည်း အိမ်တွင်ပိတ်မိနေခြင်း၊ စိုးရိမ်ပူပန်ခြင်းနှင့် အမိမဲ့အနေအထားများကြောင့် တိုးတက်လာခဲ့သည်။ ရောဂါပိုးအမျိုးအစားအသစ်များ ပေါ်ပေါက်လာသည်နှင့်အတူ ကာကွယ်ဆေး၏ ထိရောက်မှုနှင့် ကူးစက်မှုလမ်းကြောင်းများကို လေ့လာစေရန် ဆက်လက်သုတေသနပြုခြင်း၊ ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းနှင့် အများပြည်သူ ကျန်းမာရေး အစီအစဉ်များသည် ကပ်ဘေး၏ သက်ရောက်မှုကို လျော့နည်းစေရန်နှင့် အဆုံးသတ်ရန် အရေးကြီးနေဆဲဖြစ်သည်။